Ένας έφηβος και ο αδελφός του που πρόφατα έχασαν τους γονείς τους έρχονται αντιμέτωποι με σκοτεινές υπερφυσικές δυνάμεις όταν γίνονται μάρτυρες ανεξήγητων γεγονότων που προκαλεί ένας μυστηριώδης ψηλός νεκροθάφτης στο τοπικό κοιμητήριο.

Ο Don Coscarelli είναι μια εντελώς ειδική περίπτωση στο cult σινεμά. Ένας άνθρωπος με μεγάλο προσωπικό όραμα και τρομερή φαντασία την οποία επιδεικνύει σε κάθε δουλειά του, αναμφίβολα τελειομανής και μάλλον αδικημένος από την παγκόσμια κινηματογραφική κοινότητα που τον είχε πάντα στο περιθώριο μέχρι ενός σημείου παρόλες τις συνεχείς επιτυχίες του στο genre cinema και γενικότερα το σινεμά του φανταστικού.

Ο γεννημένος στην Αφρική δημιουργός μπήκε για τα καλά στο μάτι της κοινότητας το 1979 όταν και κυκλοφόρησε το υπό σχολιασμό PHANTASM, μια κατά βάση οικογενειακή παραγωγή τόσο πρωτότυπη και έξω από τα συνηθισμένα που άμεσα τον τοποθέτησε ανάμεσα στους μεγάλους του τρόμου, με την καριέρα του να συγκρίνεται άμεσα με εκείνη του George Romero.

Το μέλλον δεν ήταν όμως ρόδινο για τον Coscarelli, που τελικά βάσισε την καριέρα του στη συγκεκριμένη ταινία και τα sequels της τα οποία άρχισαν να εμφανίζονται 9 χρόνια αργότερα, με μόνο κάποιες δυνατές εκλάμψεις στο ενδιάμεσο, όπως την κυκλοφορία του εμπορικά επιτυχημένου THE BEASTMASTER. Σίγουρα άδικο για το ταλέντο του το οποίο φρόντισε να θυμίσει στους δύσπιστους αρκετές φορές ακόμα, με πιο γνωστή το cult έπος BUBBA HO- TEP του 2002. Όμως κακά τα ψέματα, το highlight του έργου του είναι το PHANTASM, μια ταινία που καθιέρωσε δίκαια τον μακαρίτη Angus Scrimm στο πάνθεον της σκηνής για τον ρόλο του Tall Man, δίπλα σε διαχρονικούς κακούς του είδους.

Η ιστορία ξεκινάει στο νεκροταφείο του Mornigside όπου ο Jody (Bill Thornbury) και ο οικογενειακός φίλος Reggie (Reggie Banister) ετοιμάζονται για την κηδεία του φίλου τους Tommy (Bill Cone). Ο μικρός αδελφός του Jody, Mike (A. Michael Baldwin) παρακολουθεί από απόσταση μιας και ο μεγάλος αδελφός του δεν τον άφησε να παρευρεθεί στην τελετή λόγω του ότι η πρόσφατη κηδεία των γονιών τους τον τάραξε. Εκεί ο μικρός Mike άθελά του γίνεται μάρτυρας μιας σκηνής όπου ο πανύψηλος φαινομενικά εργολάβος κηδειών σηκώνει το 200 κιλών φέρετρο του Tommy ολομόναχος τοποθετώντας το στη νεκροφόρα, κάτι που προβληματίζει τον νεαρό όσο και κάποιοι ακαθόριστοι ήχοι που αρχίζουν να ακούγονται από τον περιβάλλοντα χώρο.

Ο Mike ιντριγκάρεται από τον Ψηλό Άνδρα (Angus Scrimm) και αρχίζει να τον παρακολουθεί, μέχρι που τον μυρίζεται και αμολάει εναντίον του κουκουλοφόρους νάνους. Ο Mike καταφέρνει να ξεφύγει μετά από μια σύντομη πάλη με τον Ψηλό Άνδρα και εξιστορεί την περιπέτειά του στον αδελφό του. Ο τελευταίος πείθεται λόγω ενός πέρα από κάθε λογική πειστηρίου που πρόλαβε να πάρει ο Mike και μαζί με τον Reggie αποφασίζουν να ερευνήσουν περισσότερο την υπόθεση. Για κακή τους τύχη όμως, ο Ψηλός Άνδρας και οι κουκουλοφόροι νάνοι συνοδοί του αποδεικνύεται ότι δεν είναι από τον συγκεκριμένο κόσμο και φαίνεται ότι αρπάζουν τα πτώματα από το νεκροταφείο, τα ζωντανεύουν στη μορφή των μαυροφορεμένων νάνων και τα στέλνουν σε μια άλλη διάσταση, η πύλη της οποίας βρίσκεται μέσα στον νεκροθάλαμο του κοιμητηρίου. Έτσι οι τρεις τους αποφασίζουν να βρουν τον μυστηριώδη Ψηλό Άνδρα και να σταματήσουν την δραστηριότητά του, αλλά για να γίνει αυτό πρέπει να αντιμετωπίσουν πολλούς και θανάσιμους κινδύνους.

Τρομερή σκοτεινή ατμόσφαιρα, συνεχής μίξη φαντασίας με την πραγματικότητα, εκπληκτική μουσική που θα αναγνωρίσει και ο πιο περιστασιακός horror fan, παραμορφωμένοι νάνοι με υπερφυσικές δυνάμεις, φονικές ιπτάμενες μεταλλικές σφαίρες και πύλες σε άλλες διαστάσεις είναι μερικά από τα χαρακτηριστικά μιας κλασικής ταινίας που όμοιά της δεν έχει ξαναπαρουσιαστεί στα χρονικά του cult horror σινεμά.

Η έμπνευση του Don Coscarelli αποτυπώνεται άριστα σε μια προσπάθεια που ναι μεν δεν είχε την εμπορική επιτυχία άλλων πιο γνωστών ταινιών του είδους εκείνη την εποχή, αλλά που άφησε για πάντα το στίγμα της στη σκηνή του τρόμου αποδεικνύοντας για άλλη μια φορά ότι τα 70s ήταν η κορυφαία δεκαετία για το είδος.

Αρχίζω πάλι να νιώθω εκείνο το συναίσθημα που έρχεται αυτόματα όταν σχολιάζω κλασικές ταινίες του είδους που μάλλον έχουν δει αρκετές φορές όλοι όσοι διαβάζουν αυτό το site, οπότε θα σταματήσω τα εγκυκλοπαιδικά. Οφείλω πάντως να αναφέρω ότι το “PHANTASM” είναι μια διαχρονική ταινία του είδους που μοιάζει φρέσκια και άκρως πρωτότυπη ακόμα και σήμερα, αλλά που προσωπικά δεν βλέπω πώς μπορεί να αρέσει στο σημερινό ιδίως νεανικό κοινό του σινεμά τρόμου. Σίγουρα οι περισσότεροι θα αναγνωρίσουν το εκπληκτικό κλίμα και την ατμόσφαιρα, αλλά οι διάφορες σεναριακές παραδοχές του Coscarelli λογικά θα είναι λίγο δύσκολο να χωνευτούν από αυτούς για τους οποίους τρόμος σημαίνει REC, THE HUMAN CENTIPEDE, WOLF CREEK, SAW και τα συναφή.

Οφείλω επίσης να δώσω τα εύσημα εκτός από τον Coscarelli και στον Angus Scrimm που κατάφερε και έφτιαξε με την ερμηνεία του έναν γνήσια τρομακτικό χαρακτήρα που θα μείνει για πάντα στην ιστορία της σκηνής. Δεν χρειάστηκε παραπάνω από 2- 3 στρατηγικά τοποθετημένες γκριμάτσες και κάποιες ατάκες που ξεστόμισε με την βαθιά και άκρως ανατριχιαστική του φωνή για να κατακτήσει επάξια τον τίτλο του Ιερού Τέρατος του σινεμά τρόμου. Προσωπικά θεωρώ τον Tall Man έναν από τους πιο τρομακτικούς κακούς στη σκηνή, σίγουρα πιο τρομακτικό και ενδιαφέροντα από κάθε Freddy και κάθε Jason.

Τρομακτικό είναι και ολόκληρο το “PHANTASM” το οποίο μόλις πάει κανείς με τα νερά του και με τη λογική του Don Coscarelli επιφυλάσσει πλούσιες ανταμοιβές για το κοινό του. Με αρκετές σκηνές ανθολογίας όπως την πρώτη επίθεση της ασημένιας σφαίρας και την τελική σεκάνς, το “PHANTASM” είναι ο τρόμος σε όλο του το μεγαλείο, μεγαλοπρεπής, απρόβλεπτος, αιματηρός όταν χρειάζεται και γεμάτος εκπλήξεις οι οποίες πληθαίνουν μετά από κάθε επαναλαμβανόμενη προβολή. Μια ταινία που είναι absolute- must- watch για όλους όσους θέλουν να λέγονται horror fans και ένας ανεπανάληπτος θρίαμβος για τον Don Coscarelli που προς τιμή του δεν πρόδωσε στα μεταγενέστερα sequels.

Η ταινία κυκλοφόρησε σε bootleg από την πάλαι ποτέ κραταιά Darkside αλλά οι τεχνικές λεπτομέρειες της έκδοσης μου είναι άγνωστες.

R1 Αμερική (Anchor Bay)
R1 Αμερική (MGM) – Special Edition
R2 Αυστρία (XT Video)  
R2 Ιαπωνία (Geneon) - Boxed set με τις 4 ταινίες του franchise
R2 Μ. Βρετανία (Anchor Bay) – Boxed set με τις 4 ταινίες του franchise
R2 Μ. Βρετανία (Digital Entertainment)

Όλες οι εκδόσεις είναι χωρίς περικοπές. Τα δύο boxed sets έχουν τα περισσότερα extras και την καλύτερη μεταφορά, ενώ η Αμερικάνικη της MGM έχει κάποια αποκλειστικά extras.