HOUSE BY THE CEMETERY (1981) (Ιταλία) Πρωτότυπος τίτλος: Quella Villa Accanto Al Cimitero A.K.A.: The House Outside the Cemetery, Zombie Hell House Ελληνικός τίτλος: Ενοικιάζεται Στοιχειωμένη Βίλα Δίπλα στο Νεκροταφείο, Η Στοιχειωμένη Βίλα
Ένα ζευγάρι μετακομίζει σε ένα σπίτι δίπλα σε νεκροταφείο στο οποίο παλιότερα έμενε ένας παρανοϊκός επιστήμονας με το όνομα Freudstein. Τα παράξενα συμβάντα δεν αργούν να κάνουν την εμφάνιση τους με πρώτο το μικρό αγόρι της οικογένειας να βλέπει οράματα των πρώην ιδιοκτητών.
Σχόλια:
Το 1979 ήταν η χρονιά που κυκλοφόρησε το ιστορικό ZOMBIE 2, η ταινία που καθιέρωσε τον Lucio Fulci ως μεγάλο όνομα στην Ιταλική σκηνή τρόμου και του έδωσε το δικαίωμα να στέκεται δίπλα στον George Romero ως οι αδιαφιλονίκητοι ηγέτες των ταινιών με ζόμπι. Το CITY OF THE LIVING DEAD που ακολούθησε απλά πιστοποίησε αυτόν τον τίτλο, ανοίγοντας παράλληλα το δρόμο του Fulci για τον ατμοσφαιρικό γοτθικό τρόμο των H.P. Lovecraft, Mario Bava και της Hammer Films.
Το HOUSE BY THE CEMETERY παίρνει τα στοιχεία που πρώτη φορά έδειξε ο Fulci στο CITY OF THE LIVING DEAD και σε μεγάλο βαθμό τα τελειοποιεί. Για πολλούς η ταινία είναι η μεγαλύτερη στιγμή του Fulci τουλάχιστον όσον αφορά τις ταινίες τρόμου του σκηνοθέτη. Σίγουρα η έμπνευση υπάρχει διάχυτη παρόλο που το σενάριο πάσχει λίγο από τα ίδια προβλήματα που συναντάμε σε ταινίες του Dario Argento. Συγκεκριμένα είναι αρκετά περίπλοκο και μπερδεμένο, ενώ σε πολλές στιγμές αγγίζει τα όρια του σουρεαλισμού.
Πάντως όλα τα καλά στοιχεία που χαρακτηρίζουν τις ταινίες του μεγάλου Ιταλού μαέστρου του τρόμου βρίσκονται εδώ σε πολύ γενναιόδωρες δόσεις, αλλά βρίσκουμε επίσης και πολλά από τα στοιχεία που οι πολέμιοι του Fulci τον κατηγορούσαν τόσα χρόνια.
Σκηνές απίστευτου οράματος και καλλιτεχνικής αρτιότητας και την ίδια στιγμή σεναριακή αμηχανία, αργή εξέλιξη και τετριμμένα δρώμενα. Κοινός παρονομαστής τα πρωτοποριακά για την εποχή και αξεπέραστα ακόμα και σήμερα ειδικά εφέ των θρυλικών Gianetto De Rossi και Maurizio Trani και η τρομερή ατμόσφαιρα που αγγίζει τα επίπεδα του γοτθικού τρόμου, όπως στα αθάνατα διηγήματα των Edgar Alan Poe και H.P. Lovecraft. Ο τελευταίος έδωσε και την έμπνευση στους Lucio Fulci και Dardano Sacchetti με την σχετικά άγνωστη ιστορία του που έγραψε με τον August Derleth με τίτλο ‘The Survivor’.
Η ιστορία του HOUSE BY THE CEMETERY είναι γενικά πολύ κοντά σε κλασσικές ιστορίες στοιχειωμένων σπιτιών, όπως τις έχουμε δει εκατοντάδες φορές στο σινεμά, αλλά όσο κοντά είναι άλλο τόσο απέχει και ξεχωρίζει απ’ αυτές. Οι επιρροές από το THE SHINING είναι φανερές, κυρίως με την παράξενη σουρεαλιστική σχέση του μικρού Giovanni Frezza με την μικρή κόρη του Δρ. Freudstein, ή μήπως το πνεύμα της; Είναι ένα στοιχείο που σκόπιμα οι Fulci και Sacchetti κρατούν κρυφό και δίνουν τον υπέροχο τόνο αβεβαιότητας και μυστηρίου από τον οποίο προέρχεται η εκπληκτική ατμόσφαιρα της ταινίας.
Και παρόλο που η δράση αργεί κάπως να αρχίσει, η ατμόσφαιρα αυτή κάνει το όλο εγχείρημα να είναι υπέροχο οπτικά και αισθητικά, τόσο που προσωπικά ήμουν αποσβολωμένος στην οθόνη θαυμάζοντας ακόμα και αυτές τις ουδέτερες σκηνές διαλόγων, παρόλο που πρέπει να ήταν η 12η φορά που βλέπω την ταινία!
Από εκεί και πέρα έχουμε τη γνωστή ρουτίνα στοιχειωμένων σπιτιών, με δυνατούς θορύβους, πόρτες να ανοιγοκλείνουν και τις αναγκαίες και ιδιαίτερα αιματηρές δολοφονίες, αναγκαίες σε κάθε ολοκληρωμένη δουλειά του Lucio Fulci. Αν και το HOUSE BY THE CEMETERY δεν φτάνει τα επίπεδα gore άλλων ταινιών του μαέστρου Fulci, κάποιες σκηνές κόβουν την ανάσα με το ρεαλισμό των ειδικών εφέ των δύο θρυλικών καλλιτεχνών Maurizio Trani και Giannetto De Rossi.
Η σουρεαλιστική αίσθηση που κάνει το θεατή να δυσκολεύεται να ξεχωρίσει μεταξύ πραγματικότητας και φαντασίας των πρωταγωνιστών είναι καθαρά Dario Argento του SUSPIRIA και INFERNO και υλοποιείται με τα εμβόλιμα πλάνα και μυστηριακούς διαλόγους της φαινομενικά νεκρής κυρίας Freudstein και της κόρης της από μια άγνωστη τέταρτη διάσταση μέσα στο στοιχειωμένο σπίτι δίπλα στο νεκροταφείο.
Όλα τα στοιχεία του HOUSE BY THE CEMETERY είναι μελετημένα και σκόπιμα, και ακόμα κι όταν δεν βγάζουν νόημα, σίγουρα είναι χάρμα οφθαλμών. Το πραγματικό γλέντι αρχίζει όταν κάνει την πρώτη του εμφάνισή του ο μουμιοποιημένος Δρ Freudstein στο σκοτεινό και πραγματικά τρομακτικό υπόγειο του σπιτιού.
Το τελευταίο 45λεπτο είναι σίγουρα μέσα στα κορυφαία της σκηνής του τρόμου όλων των εποχών, με άφθαστη ατμόσφαιρα που σε συνεπαίρνει, αγωνία και σασπένς ακόμα και όταν το σενάριο προσπαθεί να τα χαλάσει όλα με τη ρουτινιάρικη ροή του. Η σκηνή όπου ο μικρός Giovanni Freza βρίσκεται με το κεφάλι κολλημένο στην πόρτα του υπογείου την στιγμή που ο πατέρας του προσπαθεί να την παραβιάσει με τυχαία χτυπήματα με τσεκούρι από την άλλη μεριά, παρόλη την αφέλειά της είναι πραγματικά εκπληκτική. Σκεφτείτε την αντίστοιχη στο CITY OF THE LIVING DEAD όπου η μούσα του Fulci Catriona Maccol βρίσκεται μέσα στον τάφο τη στιγμή που ο Christopher George από πάνω ρίχνει τυχαία χτυπήματα με την αξίνα. Κλασσικά πράγματα, αν μη τι άλλο και πράγματα που ανέβασαν τον Lucio Fulci της περιόδου στα κορυφαίο σκαλί του Ιταλικού τρόμου.
Το φινάλε είναι κατά τη γνώμη μου το κορυφαίο απ’ όλα στις ταινίες των ζωντανών νεκρών του Fulci (οι υπόλοιπες είναι τα ZOMBIE 2, CITY OF THE LIVING DEAD και THE BEYOND), ψαγμένο, εμπνευσμένο και απίστευτα μελαγχολικό και ατμοσφαιρικό, με τη μεθυστική και φαινομενικά αταίριαστη μουσική του Walter Rizzati να δίνει τον τόνο, όπως και σε όλη τη διάρκεια της ταινίας.
Όπως στο THE BEYOND, αλλά και στο CITY OF THE LIVING DEAD έχουμε την επιρροή του Dario Argento πολύ έντονη, ενώ έχουμε και λίγο από Mario Bava με φανερές επιρροές από την τελευταία του ταινία SHOCK, που έχει παρόμοια υπόθεση. Πάντως πεποίθησή μου ότι τα στοιχεία που παρουσίασε με αρκετή επιτυχία ο Fulci στο THE BEYOND, εδώ τελειοποιούνται σε μεγάλο βαθμό, καθιστώντας το HOUSE BY THE CEMETERY μια από τις πιο ολοκληρωμένες και ώριμες ταινίες της φιλμογραφίας τρόμου του Lucio Fulci.
Τα χρόνια που ακολούθησαν, δυστυχώς ο μεγάλος μαέστρος δεν κατάφερε να επαναλάβει, ούτε καν να πλησιάσει τα επίπεδα αρτιότητας και ατμοσφαιρικού τρόμου του HOUSE BY THE CEMETERY σε καμία ταινία του, από τον αιμοδιψή NEW YORK RIPPER μέχρι το απογοητευτικό DEMONIA. Η κάτω βόλτα ξεκίνησε με το ατμοσφαιρικό αλλά χωρίς έμπνευση και τετριμμένο MANHATTAN BABY και ακολούθησε την υπόλοιπες δουλειές του Fulci με ελάχιστες εκλάμψεις όπως το άνισο CONQUEST και το χαβαλεδιάρικο TOUCH OF DEATH. Θα μπορούσε κανείς να πει ότι η πορεία της δουλειάς του Fulci πήγε παράλληλα με την υγεία του σε μια ολοένα και περισσότερο φθίνουσα πορεία μέχρι τη στιγμή του θανάτου του.
Ότι και να πει κανείς για τον Fulci, τουλάχιστον πρέπει να αναγνωρίσει στο HOUSE BY THE CEMETERY μια κλασσική ταινία, από τις κορυφαίες στην πολυετή ιστορία του Ιταλικού σινεμά τρόμου που ακόμα και σήμερα δεν έχει χάσει σχεδόν καθόλου από τη φρεσκάδα και την ευρηματικότητά της. Οπωσδήποτε μια αναγκαία προσθήκη για κάθε σοβαρό fan της σκηνής.
Όλες οι εκδόσεις είναι χωρίς περικοπές εκτός από την R2 Μ. Βρετανίας που είναι ελαφρά λογοκριμένη. Από τις υπόλοιπες καλύτερες είναι οι Αμερικάνικες με αναμορφική μεταφορά και surround ήχο και οι δύο Ολλανδικές της EC Entertainment που περιέχουν αποκλειστική συνέντευξη του Lucio Fulci, αλλά είναι αρκετά δυσεύρετες πλέον.
Η Αμερικάνικη έκδοση της Anchor Bay είναι out of print και η έκδοση της Blue Underground είναι επανέκδοση της.
Η ταινία έχει κυκλοφορήσει στις ΗΠΑ και σε διάφορες budget εκδόσεις με ποιότητα εικόνας VHS και άγνωστα στοιχεία για το αν είναι με περικοπές ή όχι.