Ένας συγγραφέας μυθιστορημάτων τρόμου εξαφανίζεται λίγο πριν την κυκλοφορία του πολυαναμενόμενου τελευταίου του βιβλίου. Ο εκδοτικός οίκος στέλνει έναν ερευνητή περιπτώσεων ασφαλιστικής απάτης για να τον εντοπίσει και να παραδώσει το χειρόγραφο του βιβλίου. Μετά από λίγο, όμως, ο τελευταίος αρχίζει να υποψιάζεται ότι κάτι πολύ μεγάλο και τρομακτικό κρύβεται πίσω από την εξαφάνιση, που μπορεί να επηρεάσει ολόκληρο το ανθρώπινο γένος.

Ώρα χαράς για τους απανταχού οπαδούς του H.P. Lovecraft με αυτό το πολύ ψαγμένο θρίλερ τρόμου του John Carpenter που είναι επηρεασμένο από τα αθάνατα διηγήματα του άρχοντα του κοσμικού τρόμου. Αν και το IN THE MOUTH OF MADNESS δεν αντλεί την έμπνευσή του απευθείας από κάποια συγκεκριμένη από τις ιστορίες του μεγάλου Αμερικάνου συγγραφέα του φανταστικού, η Λαβκραφτιανή επιρροή είναι αναμφισβήτητη και ξεκάθαρη, και μάλιστα ίσως η ταινία του Carpenter να είναι μια από τις καλύτερες μεταφορές του έργου του Lovecraft στη μεγάλη οθόνη, χωρίς να είναι τέτοια στην πραγματικότητα!

O John Trent (Sam Neill) είναι ένας φλεγματικός ερευνητής ασφαλιστικών απατών που προσλαμβάνεται από έναν εκδοτικό οίκο για να βρει τον συγγραφέα τρόμου Sutter Caine (Jurgen Prochnow), ο οποίος εξαφανίστηκε λίγο πριν παραδώσει το χειρόγραφο για το τελευταίο και πολυαναμενόμενο βιβλίο του με τίτλο "In The Mouth Of Madness". Όλα αυτά εν μέσω βίαιων ταραχών που έχουν αρχίσει να ξεσπάνε στην πόλη χωρίς προειδοποίηση και φαινομενικά χωρίς ιδιαίτερο λόγο. Σε ένα συγκεκριμένο σκηνικό, ο Trent παραλίγο να γίνει θύμα ενός τσεκουροφόρου παρανοϊκού, που τελικά αποδεικνύεται ότι ήταν ο ατζέντης του Sutter Caine.

Ο Trent φυσικά πιστεύει ότι η εξαφάνιση του Caine είναι τέχνασμα από τον εκδοτικό οίκο για να αυξήσει τις πωλήσεις του νέου βιβλίου του, οπότε δέχεται να ψάξει να τον βρει και να αποκαλύψει την απάτη.

Μετά από έρευνα στο συγγραφικό έργο του Sutter Caine, ο Trent καταλήγει ότι η μυθική πόλη του Hobbs End που περιγράφεται στα βιβλία του Caine είναι στην πραγματικότητα αληθινή και μάλιστα είναι το μέρος στο οποίο έχει καταφύγει ο Sutter Caine. Λέει, λοιπόν, την θεωρία του στον διευθυντή του εκδοτικού οίκου (Charlton Heston), ο οποίος του δίνει το ΟΚ να πάει να ψάξει, και στέλνει μαζί του και την εκδότη του Caine για να τον βοηθήσει.

Το ζευγάρι ξεκινάει για το Hobbs End το οποίο και εντοπίζει μετά από πολύ παράξενα σκηνικά, για να διαπιστώσουν ότι το χωριό και οι κάτοικοί του είναι ακριβώς όπως είχαν περιγραφεί από τον Sutter Caine στα βιβλία του. Μάλιστα, όταν κάποιοι από αυτούς ερωτούνται, μοιάζουν να αγνοούν την ύπαρξη του δημοφιλή συγγραφέα, με πρώτη και καλύτερη την κυρία Pickman (αναφορά στον Lovecraft- η ιστορία είναι το Pickman’s Model), την φαινομενικά καλοκάγαθη ιδιοκτήτρια του Πανδοχείο στο οποίο διανυκτερεύει το ζευγάρι.

Γρήγορα το ζεύγος αντιλαμβάνεται ότι κάτι δεν πάει καλά στο Hobbs End, μια άποψη που γίνεται βεβαιότητα όταν συναντήσουν τον ίδιο τον Sutter Caine σε έναν γοτθικό ναό, ο οποίος έχει θέση Ιερέα- Δημάρχου στο Hobbs End, με τους ντόπιους να τον φοβούνται θανάσιμα. Μια εξήγηση που δίνει ο πάντα δύσπιστος Trent είναι ότι το όλο σκηνικό είναι «στημένο» από τον Sutter Caine και τον εκδοτικό οίκο, αλλά σύντομα ανακαλύπτει ότι δεν είναι έτσι τα πράγματα, και ότι απλώς ήταν ένα πιόνι στα βέβηλα σχέδια του Sutter Caine και των σκοτεινών κοσμικών δυνάμεων τις οποίες υπηρετεί.

Όσοι ξέρουν από Lovecraft ήδη έχουν καταλάβει ότι οι σκοτεινές δυνάμεις τις οποίες ανέφερα δεν είναι άλλοι από τους πανταχού παρόντες στη δουλειά του Lovecraft Μεγάλους Παλιούς, τον Cthulhu, τον Yog- Sothoth και τα άλλα παιδιά, που αν και δεν αναφέρονται ποτέ τα ονόματά τους, είμαστε σίγουροι ότι για άλλη μια φορά στοχεύουν στην επιστροφή τους στη Γη και φυσιολογικά, στην καταστροφή των πάντων.

Πολύ έξυπνη προσέγγιση από τον Carpenter ο επιτηδευμένος περιορισμός των αναφορών στους Μεγάλους Παλιούς (το όνομά τους αναφέρεται μόνο μια φορά), μιας και πιστεύω ότι όσοι δεν έχουν ασχοληθεί με το έργο του Lovecraft θα είχαν πρόβλημα να κατανοήσουν το τι παίζεται. Αυτό είναι ταυτόχρονα και πρόβλημα για τα δρώμενα, καθώς οι θεατές που ανήκουν στην παραπάνω κατηγορία ίσως θεώρησαν ότι το IN THE MOUTH OF MADNESS καταφεύγει σε γενικότητες και αοριστίες περί κάποιας ανώτερης μοχθηρής δύναμης που κατευθύνει την κατάσταση μόνο και μόνο για να ξεφύγει με εύκολο τρόπο από το να εξηγήσει το τι ακριβώς γίνεται. Εμείς όμως που διαβάζουμε Lovecraft («Εσείς διαβάζετε Sutter Caine;») ξέρουμε ακριβώς τι πάει να γίνει!

To IN THE MOUTH OF MADNESS μπορεί κάλλιστα να θεωρηθεί ως μια άσκηση φόρου τιμής στον Lovecraft. Όλα τα στοιχεία της ταινίας παραπέμπουν στο έργο του μεγάλου συγγραφέα του φανταστικού. Από τον κεντρικό ήρωα John Trent, δύσπιστο και ανελαστικό στις απόψεις του, ο ιδανικός απρόθυμος αγγελιαφόρος του ερχομού των Μεγάλων Παλιών, μέχρι τον ίδιο τον Sutter Caine, επίσης όργανο των κοσμικών οντοτήτων, που θα μπορούσε να παρομοιαστεί με τον ίδιο τον Lovecraft. Ο ναός του Sutter Caine φέρνει στο νου τον ναό του Esoteric Order of Dagon, του Τάγματος των ακόλουθων των Μεγάλων Παλιών, ενώ ακόμα και το Hobbs End μπορεί να παρομοιαστεί με τη μυθική Kadath, τον ονειρότοπο του Lovecraft, ή ακόμα και την επίσης μυθική R’lyeh, «όπου ο μεγάλος Cthulhu κοιμάται και ονειρεύεται».

Ο Carpenter αποφεύγει τα φιγουρατζίδικα ειδικά εφέ και τις σκηνές gore και παραμένει πιστός στο πνεύμα των ιστοριών του Lovecraft, αφήνοντας τον τρόμο να είναι συγκαλυμμένος και να ξεδιπλώνεται σιγά σιγά μπροστά στα μάτια του θεατή, που όπως σε κάθε ιστορία του Lovecraft, μόνο την ύστατη στιγμή αρχίζει να αντιλαμβάνεται το πραγματικό μέγεθος της απειλής. Ξανά, όσοι δεν έχουν κάποια σχέση με τον Lovecraft ίσως δυσκολευτούν να καταλάβουν τη σημασία της απειλής, μιας και το μόνο που ίσως δουν είναι κάποια όχι και πολύ πειστικά τέρατα που έρχονται από το πουθενά και χωρίς καμία ικανοποιητική εξήγηση.

Πέρα απ’ αυτά πάντως, το IN THE MOUTH OF MADNESS έχει κάτι για όλους αρκεί να πάει κανείς με τα νερά του, χωρίς να γίνεται ενοχλητικό ψάχνοντας να βουλώσει τις τρύπες του σεναρίου, που κακά τα ψέματα σε ένα βαθμό υπάρχουν. Η ατμόσφαιρα είναι αδιαπέραστη ιδίως όταν η δράση μεταφέρεται στο Hobbs End, ενώ το πρωταγωνιστικό ζευγάρι Neil- Prochnow είναι πραγματικά απολαυστικό. Αν μάλιστα κατάφερνε ο Carpenter να αποφύγει κάποιες συνηθισμένες Χολιγουντιανές κακοτοπιές, αφήνοντας ας πούμε τον Sam Neill να πάει μόνος του στο Hobbs End (όπως άλλωστε θα έκανε ο οποιοσδήποτε Λαβκραφτιανός ήρωας) αντί να στείλει μαζί του την αδιάφορη Julie Carmen, θα μιλούσαμε για ένα κλασσικό και διαχρονικό έργο τρόμου.

Ακόμα και έτσι όμως, το IN THE MOUTH OF MADNESS είναι από τις καλύτερες δουλειές του John Carpenter και τις καλύτερες ταινίες τρόμου που εγώ προσωπικά έχω δει από τις αρχές της δεκαετίας του ’90.

Το μόνο που πραγματικά λείπει από τα δρώμενα είναι η κραυγή "Ia! Ia! Cthulhu fhtagn!".

To IN THE MOUTH OF MADNESS δεν έχει κυκλοφορήσει σε DVD στην Ελλάδα.

R1 Aμερική (New Line)
R2 Γερμανία (BMG Video)
R2 Ιταλία (Cecchi Gori)
R2 Ιαπωνία (Shochiku Home Video)

Όλες οι εκδόσεις είναι χωρίς περικοπές με αναμορφική 2.35:1 μεταφορά. Η Ιαπωνική έκδοση περιέχει DTS ήχο, ενώ η R1 περιέχει αποκλειστικό ηχητικό σχολιασμό από τον John Carpenter και τον διευθυντή φωτογραφίας Gary B. Kibbe. Η Ιταλική και Γερμανική έκδοση περιέχει "Making of" ντοκυμανταιράκι και μικρές συνεντεύξεις με τους πρωταγωνιστές, και γενικά όλες οι εκδόσεις έχουν το ενδιαφέρον τους.