Χαβαλετζίδικη μεταφορά του πρώτου μυθιστορήματος τρόμου του γνωστού συγγραφέα Graham Masterton που ασχολείται με αρχαία Ινδιάνικη μαγεία, γνώρισε μεγάλη επιτυχία και ακολουθήθηκε από δύο ακόμα συνέχειες. Από τα πολλά βιβλία του συγγραφέα μέχρι σήμερα, το THE MANITOU ήταν η μοναδική κινηματογραφική μεταφορά του έργου του και τότε που βγήκε γνώρισε ανάμικτη υποδοχή από κριτικούς και κοινό που συνεχίζεται μέχρι σήμερα, με πολλούς να μιλάνε για ταινιάρα και άλλους για ναυάγιο. Τα ηχηρά ονόματα του cast μεγάλωσαν τις προσδοκίες στις οποίες ο γνωστός στον cult horror χώρο σκηνοθέτης, William Girdler, κατάφερε να ανταποκριθεί μερικώς.

Η όμορφη Karen Tandy (Susan Strasberg) έχει έναν παράξενο όγκο στην πλάτη αμέσως κάτω από το λαιμό που μεγαλώνει 7.3mm ημερησίως, με προφανείς ομοιότητες με την ωρίμανση εμβρύων, κάτι που ο ειδικός ογκολόγος Dr. Jack Hughes (Jon Cedar) ξέρει ότι είναι αδύνατο. Η Karen επικοινωνεί μετά από καιρό με τον παλιό της φίλο, απατεωνάκο μέντιουμ στο επάγγελμα, Harry Erskine (Tony Curtis) και του εκμυστηρεύεται την κατάσταση μια μέρα πριν την προγραμματισμένη εγχείρηση. Τα πράγματα όμως δεν πάνε καθόλου καλά καθώς κατά τη διάρκεια της εγχείρησης η Karen αρχίζει να ψέλνει ακατάληπτα λόγια σε άγνωστη γλώσσα και ο χειρούργος της αυτοτραυματίζεται με το νυστέρι, ενώ μια ηλικιωμένη πελάτισσα του Harry γκρεμίζεται από τις σκάλες του διαμερίσματος του φωνάζοντας τα ίδια λόγια.

Πεπεισμένος ότι το περιστατικό σχετίζεται με τον όγκο της Karen, ο Harry ζητάει τη βοήθεια της φίλης του και γνωστής για ασυνήθιστες πνευματικές δυνάμεις Amelia (Stella Stevens), που οργανώνει σεάνς και με περιπετειώδη τρόπο τους δείχνει ότι το πνεύμα ενός Ινδιάνου μάγου έχει αφήσει κατά κάποιο τρόπο έγκυο την Karen και από στιγμή σε στιγμή θα γεννηθεί μέσω του όγκου, κάτι που επιβεβαιώνει μέσω μυθολογίας και τοπικών δεισιδαιμονιών και ο ειδικός ανθρωπολόγος Δρ. Snow (Burgess Meredith), που αναγνωρίζει τα λόγια της Karen ως τη γλώσσα μιας εξαφανισμένης εδώ και 400 χρόνια Ινδιάνικης φυλής με τρομακτικές μαγικές δυνάμεις. Ο Harry ζητάει τη συνδρομή του Ινδιάνου μάγου της σύγχρονης εποχής John Singing Rock (Michael Ansara) σε μια προσπάθεια να σταματήσουν τον αρχαίο Ινδιάνο μάγο και να σώσουν την Karen.

Ο άτυχος William Girdler (GRIZZLY, DAY OF THE ANIMALS) δεν πρόλαβε να δείξει τις πραγματικές του δυνατότητες καθώς λίγο πριν την κυκλοφορία της παραγωγής σκοτώθηκε σε δυστύχημα με ελικόπτερο και άφησε πίσω του 6 χρόνια φρενήρης δραστηριότητας με 9 ταινίες ως σκηνοθέτης, οι περισσότερες από τις οποίες σήμερα θεωρούνται κλασικές στον cult χώρο. Η συγκεκριμένη ήταν η πιο πλούσια παραγωγή του, με τον καθόλου άσχημο ακόμα και για τα σημερινά δεδομένα του σινεμά τρόμου προϋπολογισμό 3 εκατομμυρίων δολαρίων και ο Αμερικάνος δημιουργός που μέχρι τότε ακόμα δεν είχε φτιάξει το απόλυτο "αριστούργημά" του έκανε ότι μπορούσε για να φτιάξει μια επιτυχημένη ταινία τρόμου με όλα τα στοιχεία που είχαν άνθιση στο είδος εκείνη την εποχή.

Με φανερές επιρροές από το THE EXORCIST τόσο στην εκτέλεση όσο και στη λογική, ο Girdler συμπεριλαμβάνει ωραία σκοτεινή ατμόσφαιρα, μπόλικα ειδικά εφέ, βία και gore και λίγο από γυμνό προσπαθώντας φιλότιμα να μένει όσο περισσότερο μπορεί πιστός στο πνεύμα του βιβλίου. Επί της ουσίας, ο σκηνοθέτης έκανε ένα τρόπον τινά remake της κλασικής και με τεράστια επιρροή στο σινεμά τρόμου και όχι μόνο ταινίας του William Friedkin αντικαθιστώντας τα θρησκευτικά στοιχεία με αντίστοιχα Ινδιάνικης παράδοσης και μαγείας αντλώντας αρκετή έμπνευση από το βιβλίο του Masterton.

Η σκηνή της αρχικής σεάνς είναι αρκετά ατμοσφαιρική και τρομακτική, όπως και οι σκηνές δαιμονισμού της Susan Strasberg, ενώ η γέννηση του Μάγου είναι ανθολογίας με άριστα ειδικά εφέ που εντυπωσιάζουν ακόμα και σήμερα ενώ αξίζουν αναφορά και οι ηθοποιοί που παίζουν τον Ινδιάνο μάγο όσο και ο καλλιτέχνης μακιγιάζ του που καταφέρνει και κάνει τον μικρόσωμο δαίμονα να είναι επιβλητικός και ενίοτε τρομακτικός, τουλάχιστον αρχικά.

Από εκεί και πέρα όμως τα πράγματα παίρνουν μια περισσότερο χαβαλετζίδικη και μάλλον Χολιγουντιανή τροπή, με μερικά αρκετά καλά και άλλα ψιλοαδέξια εφέ και σεναριακές εμπνεύσεις που ξεφεύγουν αρκετά από το πνεύμα του βιβλίου, αντικαθιστώντας ουσιαστικά την μνημειώδη σκηνή εξορκισμού του THE EXORCIST με μία μίξη αυτής και της τελετής που περιγράφει το βιβλίου του Masterton που ξεκάθαρα δεν μεταφέρθηκε ιδιαίτερα καλά στο μεγάλο πανί. Όλα αυτά βλάπτουν μέχρι ενός σημείου την αξιοπιστία του σεναρίου που μέχρι τότε ήταν σε ψηλά επίπεδα, σε συνδυασμό με κάποιες χτυπητές αναληθοφάνειες ακόμα και με τα κριτήρια μιας ιστορία μαγείας και τρόμου όπως για παράδειγμα στη σκηνή που όλοι οι πρωταγωνιστές κοιμούνται αμέριμνοι ενώ μόλις έχει γεννηθεί ένας σατανικός Μάγος που θα μπορούσε κάλλιστα να φέρει το τέλος του κόσμου.

H Susan Strasberg δίνει μάλλον την κορυφαία ερμηνεία στην ταινία και σε κάποιες φάσεις γίνεται αληθινά τρομακτική με την εκφραστικότητα του προσώπου της και μορφασμούς που είναι λίρα εκατό, με άξιο συμπαραστάτη τον πάντα αξιόπιστο Michael Ansara, ενώ οι συμμετοχές των Burgess Meredith και Stella Stevens μάλλον μπήκαν απλώς για να αυξήσουν τα εισιτήρια καθώς οι χαρακτήρες τους είναι ασήμαντοι για το σύνολο της ταινίας. Ο Tony Curtis, μια αποτυχημένη κατά την άποψη του γράφοντα επιλογή για τον πρωταγωνιστικό ρόλο, στην αρχή το χαβαλεδιάζει με μια αταίριαστα κωμική ερμηνεία, μετά κάπως πάει με τα νερά της ταινίας και σοβαρεύει, αργότερα ξαναχαβαλεδιάζει και μετά ξανασοβαρεύει παρασύροντας και την ταινία που έχει κατηγορηθεί από πολλούς fans για ανεπιτήδευτο χιούμορ και 'χαζομάρα'.

Πάντως πρέπει να ομολογήσω ότι όλα φαινόντουσαν πιο τρομακτικά και πιο πειστικά στο ομώνυμο βιβλίο του Graham Masterton, τουλάχιστον την πρώτη φορά που το διάβασα μικρός και μου προκάλεσε ψυχικά τραύματα για αρκετό καιρό, γιατί όταν το ξαναδιάβασα σχετικά πρόσφατα μου φάνηκε γενικά περίπου στα ίδια επίπεδα με την ταινία. Κάποια ατοπήματα του γενικά προχειροφτιαγμένου σεναρίου σίγουρα ευθύνονται για αυτό, όπως και οι ό,τι νά 'ναι εμπνεύσεις του φινάλε που μοιάζουν σαν να βγήκαν από μέτριο επεισόδιο του πρωτότυπου STAR TREK τόσο σε λογική όσο και σε εφέ και σε συνδυασμό με την παράταιρη παρουσία του πρωταγωνιστή Tony Curtis δίνουν μια τόσο κακή που είναι καλή ποιότητα στην ταινία.

Τέτοια στοιχεία σίγουρα υπάρχουν μέσα στο THE MANITOU που όμως όπως και να έχει, είναι μια ξεκάθαρα διασκεδαστική ταινία τρόμου που προσωπικά τοποθετώ στο πάνω μισό των δουλειών του William Girdler και αν απέφευγε κάποιες αργές σκηνές ανούσιας φλυαρίας και τις παγίδες του φινάλε ίσως να ήταν και η κορυφαία του, αν δεν είναι ήδη. Μια αρκετά επιτυχημένη μεταφορά ενός καλούτσικου βιβλίου που έχει την χάρη και τη γοητεία της και δύσκολα δεν θα ικανοποιήσει κυρίως τους πιο ανοιχτόμυαλους και επιεικείς horror fans του σήμερα.