Εντάξει, δεν κρύβω πως όταν πρέπει να σχολιάσω ταινίες αυτού του μεγέθους και prestige με πιάνει μια κάποια αμηχανία από την άποψη ότι γενικά δεν έχω να προσθέσω κάτι ιδιαίτερο στην ήδη υπάρχουσα γνώση που συσσωρεύτηκε τα τελευταία 40+ χρόνια από την κυκλοφορία της Μητέρας όλων των ταινιών με ζόμπι. Και σίγουρα αυτός είναι ένας τίτλος που το DAWN OF THE DEAD έχει κερδίσει επάξια και αδιαμφισβήτητα, παρόλο που το NIGHT OF THE LIVING DEAD υπήρξε η πρώτη ιστορική εκδρομή του George Romero στο σύμπαν των ζωντανών νεκρών.

Όμως, το DAWN ήταν αυτό που έδωσε το σύνθημα για εκατοντάδες απομιμήσεις που συνεχίζουν να κυκλοφορούν αδιάκοπα ακόμα και σήμερα. Ίσως σ’ αυτό να συνέβαλε και η εμπλοκή του μέγα Dario Argento, ενός ανθρώπου που ιδιαίτερα εκείνη την εποχή βρισκόταν στο μικροσκόπιο του κάθε Ιταλού παραγωγού που περίμενε να δει τι θα σκαρφιστεί ο βασιλιάς του giallo έτσι ώστε να τον αντιγράψουν γρήγορα και φτηνά με στόχο το κέρδος. Κάτι που έγινε σχεδόν άμεσα με τα ZOMBIE 2, THE NIGHTS OF TERROR, HELL OF THE LIVING DEAD και τα ρέστα.

Η ουσία του πράγματος είναι ότι για πρώτη φορά στην ιστορία του τρόμου οι ζωντανοί νεκροί δείχνουν τις αληθινές τους δυνατότητες χάρη στη βοήθεια των ανατριχιαστικών ακόμα και σήμερα ειδικών εφέ του μάγου Tom Savini, που έχει και ένα μικρό αλλά ζουμερό ρόλο ως ένας από τους μηχανόβιους σε μια από τις πολλές σκηνές ανθολογίας του DAWN OF THE DEAD. Οι σαρκοφάγοι φίλοι μας τρώνε ανθρώπινη σάρκα με μανία και λεπτομέρεια που μέχρι τότε είχε εμφανιστεί μόνο σποραδικά σε ταινίες με ζόμπι όπως σε μία- δύο σκηνές στο Ισπανικό LET SLEEPING CORPSES LIE.

Όσο για τον κοινωνικό προβληματισμό που πάντα άρεσε στον Romero, εδώ ίσως φτάνει το απόγειό του σε μια κοινωνία συγκλονισμένη από τις πρόσφατες επιστροφές των νεκρών στη ζωή που προσπαθεί να συνειδητοποιήσει τι ακριβώς γίνεται και τι πρέπει να γίνει από εδώ και πέρα. Τηλεοπτικά πάνελ, εκπομπές συζητήσεων και διάλογοι μεταξύ των πρωταγωνιστών δείχνουν ξεκάθαρα τη σύγχυση που η κοσμογονία έχει επιφέρει σε μια όχι και τόσο ανοιχτόμυαλη κοινωνία. Οι επιστήμονες κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, αλλά δημοσιογράφοι και κοινό τους χλευάζουν αρνούμενοι να πιστέψουν αυτό που συμβαίνει γύρω τους. Όλοι οι "ασεβείς"αργά ή γρήγορα γίνονται τροφή για τα ζόμπι, ένα ξεκάθαρο σχόλιο του Romero για την έπαρση και διαχρονική αλαζονεία του ανθρώπου απέναντι στο περιβάλλον και τη φύση που τελικά τους τιμωρεί, εδώ με τη μορφή των αιμοβόρων ζόμπι.

Μέσα σε όλα μια παρέα 4 ατόμων αποτελούμενη από μια δημοσιογράφο (Gaylen Ross), έναν πιλότο ελικοπτέρου (Scott H. Reiniger) και δύο μέλη ομάδας ειδικών δυνάμεων (David Emge, Ken Foree) παίρνουν το ελικόπτερο σε αναζήτηση καταφυγίου αλλά στη διαδρομή ανακαλύπτουν ότι οι ζωντανοί νεκροί κερδίζουν έδαφος μιας και πολλαπλασιάζονται με ρυθμούς γεωμετρικής προόδου. Ιδανική κρυψώνα μοιάζει το αχανές εμπορικό κέντρο της περιοχής, στο οποίο προσγειώνονται και κάνουν ορμητήριο τους μιας και η περιεκτικότητα του σε σαρκοβόρους νεκροζώντανους είναι γενικά μικρότερη από το μέσο όρο.

Από εκεί και πέρα μιλάμε για ζωντανή ιστορία του σινεμά τρόμου, με τη δράση των τεσσάρων μέσα στο εμπορικό κέντρο να αποτελείται από τη μια σκηνή ανθολογίας μετά την άλλη. Πολιορκίες, παιχνίδια επιβίωσης και βέβαια η ιστορική επιδρομή της συμμορίας μηχανόβιων δεν χρειάζονται περαιτέρω σχολιασμούς. Αρκεί μια απλή αναφορά του απίστευτου αντίκτυπου που είχε η ταινία στην κινηματογραφική βιομηχανία τρόμου και όχι μόνο, ένας αντίκτυπος που συνεχίζεται ακόμα και σήμερα με ταινίες όπως τα SHAUN OF THE DEAD κλπ.

Όσο για την ταινία καθαυτή, νομίζω τα πολλά σχόλια περιττεύουν. Αρκεί απλά να αναφέρω ότι παρ' όλη την μεγάλη διάρκεια (κλασική πρακτική του Romero) σε οποιαδήποτε από τις 3 επίσημες εκδοχές που κυκλοφορούν σήμερα, ο ρυθμός είναι πάντα γρήγορος με μια μικρή κοιλίτσα να σχηματίζεται μόνο σε ελάχιστα σημεία, ενώ υπάρχει ένταση και σασπένς σχεδόν καθ’ όλη τη διάρκεια. Για τα ειδικά εφέ gore του Tom Savini αξίζει να αναφερθεί ότι είναι η πρώτη φορά που αίμα, gore, κανιβαλισμός και πυροβολισμοί στο κεφάλι παρουσιάστηκαν με τόσο ρεαλισμό και λεπτομέρεια και ακόμα και σήμερα σοκάρουν και εντυπωσιάζουν.

Το μακιγιάζ των ζωντανών νεκρών πάει ένα επίπεδο παραπάνω από το NIGHT OF THE LIVING DEAD με σποραδικές εμφανίσεις στραπατσαρισμένων ζόμπι που στο μέλλον θα γίνονταν ο κανόνας σε ταινίες όπως το ZOMBIE 2. Η λογική του George Romero ήταν ότι στον χρόνο που μεσολάβησε από την πρώτη ταινία, τα ζόμπι ήδη θα είχαν αρχίσει να σαπίζουν, κάτι που τήρησε και στο διαχρονικά παρεξηγημένο DAY OF THE DEAD.

Η αλήθεια είναι ότι σε κάποια, ελάχιστα κατά τη γνώμη του γράφοντα, σημεία ο χρόνος άφησε λίγο το στίγμα του στο DAWN OF THE DEAD, αλλά κάτι τέτοιο είναι αναπόφευκτο για μια low budget παραγωγή που κοντεύει να κλείσει τα 50 της. Λίγη όμως σημασία έχουν όλα αυτά σε μια αριστουργηματική ταινία που πέρασε στην αθανασία στη στιγμή και που ακόμα δεν έχουν κοπάσει τα ωστικά κύματα που προκάλεσε στη σκηνή. Ένα αληθινό έπος τρόμου που πρέπει να βρίσκεται στη συλλογή κάθε οπαδού του τρόμου ανεξαρτήτως ηλικίας.