Η τετραμελής οικογένεια των Baldwin προσπαθεί να επιβιώσει στα βουνά του Λος Άντζελες μετά από καταστροφική πυρηνική έκρηξη στην πόλη.

ΗΠΑ αρχών δεκαετίας του 60. Το κυρίαρχο θέμα είναι η πυρηνική απειλή και δεν θα μπορούσε να μην ασχοληθεί μαζί του η θρυλική American International που εκείνη την εποχή έβγαζε τη μια μετά την άλλη low budget παραγωγές τρόμου και επιστημονικής φαντασίας. Το PANIC IN YEAR ZERO! είναι μια από αυτές τις παραγωγές, αλλά ξεχωρίζει με ευκολία από το σωρό για πολλούς και διαφόρους λόγους.

Ένας από αυτούς είναι η παρουσία του σούπερ- σταρ της εποχής Ray Milland τόσο στη σκηνοθεσία όσο και στον πρωταγωνιστικό ρόλο. Ο βασικότερος όμως είναι ότι πρόκειται για μια ψαγμένη και καλογυρισμένη ταινία που αποφεύγει τα «εύκολα» κλισέ και προσπαθεί να διηγηθεί την ιστορία της με όσο πιο ρεαλιστικό και συναισθηματικό τρόπο μπορεί. Και το καταφέρνει στην εντέλεια μιας και το σενάριο των Jay Simms και Joe Morton είναι μια κλάση παραπάνω από αντίστοιχες παραγωγές της εποχής, όσο είναι και η σχεδόν άψογη σκηνοθεσία του Milland.

Η ιστορία ακολουθεί την τετραμελή οικογένεια του Harry Baldwin (Ray Milland) που φεύγουν χαράματα από το Λος Άντζελες για εκδρομούλα στην εξοχή. Ενώ βρίσκονται μακρυά από την πόλη, βλέπουν με τρόμο στον ορίζοντα εκτυφλωτικές λάμψεις ακολουθούμενες από το γνώριμο πυρηνικό μανιτάρι ακριβώς πάνω από την πόλη. Έντρομοι ανοίγουν το ραδιόφωνο για να μάθουν ότι ο «εχθρός» έχει επιτεθεί με ατομικές βόμβες στις μεγαλύτερες πόλεις των ΗΠΑ αλλά και ολόκληρου του κόσμου.

Φυσιολογικά, ακολουθεί πανικός με τις αρχές να μην μπορούν να ελέγξουν την κατάσταση, η οποία έχει μεταβάλλει τα φιλήσυχα προάστια και ορεινές περιοχές του Λος Άντζελες σε πεδία μάχης μεταξύ πανικόβλητων πολιτών που την ώρα που δεν τρέχουν για να σωθούν από τη ραδιενέργεια επιδίδονται σε πλιάτσικο των γειτονικών καταστημάτων και σε κάθε λογής πράξεις βίας.

Ο γενικά ενάρετος Baldwin καταλαβαίνει ότι το τέλος είναι κοντά και στην προσπάθεια του να προστατεύσει την οικογένεια του μεταμορφώνεται σε αδίστακτο πολεμιστή, πρόθυμο να καταφύγει στη βία για να προστατεύσει τα αγαπημένα του πρόσωπα. Έτσι, αφού εξοπλίζονται με τροφές και όπλα απομονώνονται σε μια σπηλιά με την ελπίδα να περάσει το κακό. Όμως οι διάφοροι οπλισμένοι παρείσακτοι που βρίσκονται στην γύρω περιοχή δεν τους αφήνουν σε ησυχία και έτσι ο Baldwin μαζί με το γιο του Rick (Frankie Avalon) παίρνουν τα όπλα και αρχίζουν να επίδίδονται σε γενικό ξεκαθάρισμα της γύρω περιοχής, αντιμετωπίζοντας με επιθετικότητα όποιον συναντούν στο δρόμο τους για επιβίωση.

Η μεταμόρφωση του χαρακτήρα του Ray Milland από φιλήσυχο πολίτη σε αδίστακτη πολεμική μηχανή είναι και το βασικό θέμα του PANIC IN YEAR ZERO! που προσπαθεί με αρκετή επιτυχία να δειξει πώς ο άνθρωπος είναι έτοιμος για αποτρόπαιες πράξεις όταν η ζωή των αγαπημένων του μπαίνει σε κίνδυνο. Ο Milland είναι καταπληκτικός στο ρόλο του, ενώ και η Jean Hagen στο ρόλο της συζύγου δεν πάει πίσω, προσπαθώντας να καταλάβει την ξαφνική αλλαγή στο χαρακτήρα του άντρα της και να τον κάνει να επανέλθει στα προ- καταστροφής επίπεδα. Φυσιολογικά, οι προσπάθειες της είναι μάταιες αφού αρχικά αδυνατεί να αντιληφθεί το μέγεθος της καταστροφής και στη συνέχεια να συνειδητοποιήσει ότι η επίβίωση τους εξαρτάται αποκλειστικά από την πολεμική τους ετοιμότητα.

Γενικά η ταινία έχει μια απαισιοδοξία και αβεβαιότητα που δεν συναντάμε συχνά σε αντίστοιχες παραγωγές, αποφεύγει τις σεναριακές ευκολίες και είναι αρκετά ρεαλιστική. Από τη στιγμή της πρώτης έκρηξης και μετά ο ρυθμός είναι σχεδόν καταιγιστικός και η δράση αρκετή και καλογυρισμένη ενώ η ασπρόμαυρη φωτογραφία προσθέτει ακόμα περισσότερα στην ήδη επιβλητική ατμόσφαιρα πανικού. Οι χαρακτήρες είναι μελετημένοι ένας προς έναν και ξεφεύγουν από την ελαφρύτητα αντίστοιχων σε άλλες παραγωγές της εποχής. Ο θεατής συμπάσχει με τους ήρωες σε ένα μετά- αποκαλυπτικό σκηνικό που θα πείσει ακόμα και τον πιο σκληρό πολέμιο του σινεμά χαμηλού προϋπολογισμού.

Στα υπόλοιπα μέτωπα έχουμε αρκετό σασπένς και αγωνία, μελετημένη και στρατηγικά τοποθετημένη δράση, ενώ υπάρχουν και ορισμένα exploitation ψήγματα από εδώ κι από ‘κει (όπως η επίθεση μιας συμμορίας στην κόρη του Baldwin) που κάνουν τα δρώμενα ακόμα πιο ρεαλιστικά. Σαν κερασάκι στην τούρτα, δεν λείπουν και οι πνευματικοί διάλογοι περί επαναφοράς του νόμου και της τάξης και της σημασίας του να κρατάει κανείς ανέπαφες τις ηθικές και κοινωνικές του αξίες στο πρόσωπο της καταστροφής. Το φινάλε, αν και κάπως ευκαιριακό, δίνει την αισιοδοξία ότι η ανθρωπότητα θα καταφέρει να ξεπεράσει και αυτό το εμπόδιο.  

Προσωπικά αναγνωρίζω στο PANIC IN YEAR ZERO! ένα αδίκως ξεχασμένο post- apocalyptic διαμάντι  και τοποθετώ την ταινία ανάμεσα στις καλύτερες ταινίες καταστροφής που έχω δει. Παράλληλα βγάζω το καπέλο στον Ray Milland και το επιτελείο του για το τελικό αποτέλεσμα που είναι ισάξιο αν όχι καλύτερο με κλασικές θεματικά παρεμφερείς ταινίες όπως το THE LAST MAN ON EARTH και προτρέπω όλες και όλους που ενδιαφέρονται για το post- apocalyptic σινεμά να το αναζητήσουν.   

Δεν υπάρχουν γνωστές κυκλοφορίες στη χώρα μας.

R1 Αμερική (MGM) – Midnite Movies μαζί με το THE LAST MAN ON EARTH

Η μοναδική αυτή γνωστή έκδοση είναι χωρίς περικοπές και με αναμορφική widescreen μεταφορά.