Όπως όλα τα καλά πράγματα έτσι τέλειωσαν και οι φετινές 13ες Νύχτες Πρεμιέρας και το απόλυτα επιτυχημένο Grindhouse Retrospective που οργανώθηκε στα πλαίσια του εξίσου επιτυχημένου Φεστιβάλ. Εμείς στο b-movies.gr δώσαμε το παρόν σε αρκετές από τις ταινίες που προβλήθηκαν μαζί με πολλούς ακόμα φίλους του σινεμά fans και μη του είδους του cult/ horror/ exploitation/ sleaze. Όλοι περάσαμε καλά, γελάσαμε, τρομάξαμε, διασκεδάσαμε και γενικά απολαύσαμε όσα λάμβαναν χώρο στη μεγάλη οθόνη των Αθηναϊκών…. Grindhouses.

Όμως εκτός από τις ταινίες καθαυτές μεγάλο ενδιαφέρον έχει και το παρασκήνιο της οργάνωσης ενός τέτοιου Φεστιβάλ, το οποίο και ψάξαμε μιλώντας με την κύρια υπεύθυνη διοργανώτρια του αφιερώματος στο grindhouse Νίνα Βελιγράδη που μας διαφώτισε και μας παρουσίασε τις δυσκολίες της οργάνωσης ενός τόσο εξειδικευμένου αφιερώματος.

Η Νίνα είναι η υπεύθυνη για τη συντριπτική πλειοψηφία των αφιερωμάτων του Φεστιβάλ με θητεία στο περιοδικό Σινεμά και μας είπε ότι το GRINDHOUSE των Tarantino και Rodriguez ήταν η αφορμή για το Grindhouse Retrospective του Φεστιβάλ. Ο αρχικός στόχος ήταν να προβληθεί και η πολυδιαφημισμένη και ταλαιπωρημένη ταινία των δύο Νονών των σύγχρονων b-movies, αλλά κάτι οι ξαφνικές αλλαγές στον τρόπο προβολής του στην Ευρώπη και κάτι οι αλλαγές ημερομηνιών της Ελληνικής πρεμιέρας των DEATH PROOF και PLANET TERROR δεν έκαναν κάτι τέτοιο εφικτό. Πάντως σύμφωνα με τα λεγόμενα της, το KILL BILL, το ύφος του και οι επιρροές του ήταν ουσιαστικά η αιτία που προκάλεσε το συγκεκριμένο αφιέρωμα.

Συζητήσαμε με τη Νίνα για τις άλλες ταινίες που ήταν ψηλά στη λίστα για προβολή στο Φεστιβάλ, αλλά πολλοί και διάφοροι λόγοι εμπόδισαν την προβολή τους. Καθοριστικός παράγοντας αποδείχτηκε ο χρόνος καθώς η απόφαση για το grindhouse retrospective ήρθε αργά και έτσι α αριθμός ταινιών περιορίστηκε στις 10 που τελικά είδαμε, ενώ τα αρχικά σχέδια ήθελαν αρκετά περισσότερες, μια λίστα η οποία προέκυψε από τη συνεργασία σχεδόν όλων των παραγόντων του Φεστιβάλ. Φυσιολογικά και το οικονομικό κομμάτι έπαιξε το ρόλο του καθώς η συντριπτική πλειοψηφία των ταινιών αυτών σήμερα αξίζουν το βάρος τους σε χρυσάφι, ενώ η σπανιότητα τους ανεβάζει ακόμα περισσότερο το κασέ.

I DRINK YOUR BLOOD
Ο ορισμός του "grindhouse classic" δεν θα μπορούσε να λείπει από τον σχεδιασμό για ένα τέτοιο αφιέρωμα και έτσι οι υπεύθυνοι του Φεστιβάλ προσπάθησαν να το εξασφαλίσουν. Όπως μας είπε η Νίνα, μόνο 3 κόπιες της ταινίας σώζονται στις μέρες μας, αλλά ουσιαστικά μόνο μία είχε τις προδιαγραφές για προβολή σε Φεστιβάλ. Η μια ήταν φθαρμένη και σε πολύ κακή κατάσταση, η άλλη πετσοκομμένη και η 3η είναι τόσο σπάνια που ο ιδιοκτήτης της θέλησε να είναι παρών στο Φεστιβάλ για να την παραχωρήσει. Δυστυχώς όμως ανειλημμένες υποχρεώσεις του (συγκεκριμένα κάνει το μοντάζ στην νέα ταινία της Catherine Bigelow) τον εμπόδισαν να έρθει και έτσι χάσαμε την ευκαιρία να δούμε στη μεγάλη οθόνη ένα σπάνιο διαμάντι του cult/ horror χώρου.

FEMALE PRISONER SCORPION

Ο σκοπός ήταν να παιχθούν περισσότερες Ασιατικές ταινίες με πρώτες στη λίστα τα FEMALE PRISONER SCORPION και FEMALE CONVICT SCORPION JAILHOUSE 41 του Shunya Ito. Στη συγκεκριμένη περίπτωση οι κόπιες είτε βρίσκονταν στο Μουσείο Κινηματογράφου της Ιαπωνίας (στην περίπτωση του FEMALE PRISONER SCORPION) το οποίο αρνήθηκε να τις παραχωρήσει είτε τα ποσά που ζητούσαν για ενοικίαση (στην περίπτωση του FEMALE CONVICT SCORPION JAILHOUSE 41) ξεπερνούσε τον συνολικό προϋπολογισμό (!) του Φεστιβάλ!


SHOGUN ASSASSIN
Άλλη μια ταινία που βρισκόταν πολύ ψηλά στη λίστα των προτιμήσεων του Φεστιβάλ. Αυτή τη φορά η αιτία ήταν το κλείσιμο της ιδιοκτήτριας εταιρίας. Η κόπια πήγε στα χέρια ιδιώτη και η σύγκρουση συμφερόντων με άλλη εταιρία που διαχειρίζεται τα δικαιώματα ήταν ο κύριος λόγος που δεν είδαμε τελικά αυτή τη χρυσή σελίδα στα χρονικά των μαζικών σφαγών!

THRILLER: A CRUEL PICTURE
Η πολυδιαφημισμένη από τον Tarantino και το KILL BILL ιστορία εκδίκησης του Bo Arne Vibenius λογικά και φυσιολογικά ήταν πολύ ψηλά στη λίστα της Νίνας και του Φεστιβάλ. Αυτή τη φορά ιδιοκτήτης της κόπιας ήταν ο ίδιος ο Σουηδός σκηνοθέτης που ήταν κάτι παραπάνω από πρόθυμος να την παραχωρήσει για το Φεστιβάλ, φυσικά με το αζημίωτο! Τελικά συμφωνία δεν επετεύχθη γιατί τα χρήματα που ζητούσε ο Σουηδός σκηνοθέτης ήταν πέρα από κάθε λογική, ενώ παρόλο που προσπαθούσε επίμονα να προχωρήσει τη συμφωνία δεν ήταν καθόλου ευέλικτος στο οικονομικό θέμα.

THE BLOOD SPATTERED BRIDE
Άλλη μια από τις επιρροές του Tarantino για το KILL BILL, με την κόπια της ταινίας να βρίσκεται στο Μουσείο της Μαδρίτης και τα δικαιώματα να έχει ο ίδιος ο σκηνοθέτης της Vicente Aranda. Αυτή τη φορά ο χρόνος ήταν η τροχοπέδη που εμπόδισε την προβολή.

THEY CALL HER CLEOPATRA WONG
Το Φιλιππινέζικο ισοδύναμο της Cleopatra Jones ήταν στα πλάνα για λίγο μέχρι που μαθεύτηκε ότι η τελευταία κόπια της ταινίας κάηκε κατά τη διάρκεια της προβολής της στο Φεστιβάλ της Σιγκαπούρης του 2006. Αυτό θα πει ατυχία!

I SPIT ON YOUR GRAVE
Μια από τις πιο προφανείς και sleazy επιλογές από το χώρο του Rape & Revenge δεν κατάφερε να φτάσει στις οθόνες των grindhouses του Φεστιβάλ της Αθήνας. Η επικοινώνία έγινε με τον σκηνοθέτη Meir Zarchi που ήταν πρόθυμος να βοηθήσει, αλλά το πρόβλημα ήταν ότι δεν υπήρχε διαθέσιμη κόπια παρά τα πρωτότυπα αρνητικά. Ως εκ τούτου, οι υπεύθυνοι του Φεστιβάλ έπρεπε να τα επεξεργαστούν και να παράγουν καινούργια κόπια, κάτι που ήταν απαγορευτικό λόγω κόστους και χρόνου.

Πέρα από τις συγκεκριμένες ταινίες, η Νίνα μας είπε ότι ο εντοπισμός άξιων για προβολή μπομπίνων 35mm των ταινιών ήταν μια δουλειά που την απασχόλησε για πάνω από ένα μήνα σε σχεδόν εικοσιτετράωρη βάση. Η συντριπτική τους πλειοψηφία ήταν σε τραγική κατάσταση, με φθαρμένα χρώματα, χαμένο υλικό και πολλά άλλα προβλήματα που καθιστούσαν την προβολή τους ένα μεγάλο θέμα. Δεν θα ήταν, άλλωστε, ιδιαίτερα ευχάριστο να αρχίσουν να λιώνουν οι μπομπίνες κατά τη διάρκεια της προβολής αφήνοντας τον κόσμο που ήρθε να δει το Φεστιβάλ παραπονεμένο, οπότε υπήρξαν συνεχόμενοι έλεγχοι της ποιότητας τους από τους συντελεστές μέχρι να φτάσουμε στο αποτέλεσμα που όλοι είδαμε. Προσθέστε και σ’ αυτό την εμπλοκή δεύτερων, τρίτων και πολλές φορές τέταρτων για να εξασφαλιστούν οι κόπιες 35mm από αυτούς που είχαν τα δικαιώματα τους και αντιλαμβάνεται κανείς πόσο μεγάλο επίτευγμα ήταν αυτό το grindhouse retrospective που απολαύσαμε.

Δεδομένου του περιορισμένου χρόνου για την οργάνωση οι ιθύνοντες  προσπάθησαν με όλες τους τις δυνάμεις να εξασφαλίσουν την παρουσία του μεγάλου Jack Hill στο Φεστιβάλ, αλλά οι ανειλημμένες υποχρεώσεις του τον εμπόδισαν να έρθει ενώ είχε δηλώσει ότι πραγματικά το ήθελε πολύ, σκεπτόμενος και τις πρόσφατες διακοπές του στη Μυτιλήνη στις οποίες πέρασε τζάμι! Βλέπετε, λίγες μέρες πριν το Φεστιβάλ ο πρωτοπόρος του Αμερικάνικου sexploitation/ sleaze ήταν ήδη καλεσμένος σε ένα από τα πολλά αντίστοιχα Φεστιβάλ που γίνονται συχνά στις ΗΠΑ και λόγω της μεγάλης του ηλικίας δεν μπορούσε να δεσμευτεί για ένα τόσο μεγάλο ταξίδι σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα. Πάντως, απ’ ότι μας είπε η Νίνα Βελιγράδη, ο Hill ήταν ευγενής, γλυκός και πρόθυμος να βοηθήσει και μάλιστα έφερε σε επικοινωνία τους υπεύθυνους με την Pam Grier η οποία όμως αρνήθηκε την πρόσκληση.

Ο λόγος γι αυτό ίσως ήταν ότι η αγαπημένη ηθοποιός ήθελε να αποστασιοποιηθεί από εκείνη την περίοδο της καριέρας της, μιας και είναι ιδιαίτερα ενεργή ακόμα και σήμερα, όπως πιθανολογεί η Νίνα. Αυτό προκαλεί εντύπωση αν σκεφτεί κανείς ότι μέσω των αποκαλούμενων grindhouses και των cult movies της δεκαετίας του ’70 η Pam έγινε σταρ και καθιερώθηκε στις συνειδήσεις των fans, ενώ κακά τα ψέματα, δε νομίζω ότι πολλοί μπορούν να θυμηθούν πολλές από τις σύγχρονες δουλειές της με εξαίρεση του JACKIE BROWN που όμως ήταν ένας καθαρός φόρος τιμής στα περασμένα blaxploitation μεγαλεία της. Τι να κάνεις, όμως; Οι ηθοποιοί είναι γνωστό ότι πολύ συχνά απαρνιούνται ταινίες υποτίθεται β- διαλογής που τους κάνουν διάσημους, ενώ δίνουν μεγαλύτερη βαρύτητα σε αδιάφορες κινηματογραφικές και τηλεοπτικές παραγωγές υψηλού προφίλ και χαμηλής ουσίας με μόνο στόχο το κέρδος.

Δεδομένου ότι οι περισσότερες προβολές ήταν sold out και πίτα στον κόσμο, η Νίνα δήλωσε ικανοποιημένη από την πορεία του Φεστιβάλ. Μάλιστα κάποιες από τις ταινίες, όπως π.χ. το SUPERVIXENS προβλήθηκαν ξανά εκτάκτως μετά από έντονη ζήτηση του κοινού. Γενικά τα σχόλια που ακούστηκαν, σύμφωνα με την υπεύθυνη των αφιερωμάτων του Φεστιβάλ, ήταν πολλά και διάφορα, με τους b-μουβάδες να την έχουν καταβρεί και με τους περιστασιακούς θεατές που πρώτη φορά έβλεπαν cult/ b-movies να έχουν ανάμικτα συναισθήματα από τις προβολές. Κάτι τέτοιο καταλάβαμε και εμείς τις μέρες που βρεθήκαμε στις προβολές, με αποκορύφωμα φυσικά το CANNIBAL HOLOCAUST που όσες και όσοι πήγαν απροετοίμαστοι τα είδαν όλα!

Πάντως το grindhouse retrospective ήταν αρκετά επιτυχημένο, όπως άλλωστε αναμενόταν και θα ήταν κρίμα και άδικο για τους διοργανωτές που κόπιασαν και αγωνίστηκαν να μην ήταν έτσι τα πράγματα. Η Νίνα μας είπε ότι γενικά ενώ τόσο η ίδια όσο και οι υπόλοιποι συντελεστές του αφιερώματος έμειναν ικανοποιημένοι, αλλά θα προτιμούσε να είχε γίνει το όλο αφιέρωμα πιο δομημένα και με περισσότερες διεθνείς ταινίες, όπως είχε σχεδιαστεί εξ’ αρχής.

Πάντως ο αρχικός στόχος του να μην μπει μέσα στο οικονομικό κομμάτι το φεστιβάλ από το συγκεκριμένο αφιέρωμα λογικά επετεύχθη, αλλά δύσκολα θα ξαναδούμε κάτι τέτοιο στη χώρα μας στο μέλλον, λόγω του περιορισμένου κοινού και της δυσκολίας στην εξασφάλιση των δικαιωμάτων για κινηματογραφικές προβολές ταινιών του αγαπημένου μας χώρου.

Όπως και να έχει, ήταν μια πολύ ωραία εμπειρία που προσωπικά ελπίζουμε όλοι οι fans του exploitation χώρου της χώρα μας να έζησαν από κοντά, καθώς ποτέ κανείς δεν ξέρει αν θα βρεθεί άλλη ευκαιρία για κάτι τέτοιο στην Ελλάδα.

*Ευχαριστούμε ιδιαίτερα τη Νίνα Βελιγράδη και τον Γιώργο Σφακιανάκη για την βοήθεια τους και τις πολύτιμες πληροφορίες που μας έδωσαν για την οργάνωση του Grindhouse Retrospective.